Mysterie van de voortplanting

Sinds 1923 wordt aangenomen dat de Europese aal zich in de Sargassozee voorplant. Dit is toen ontdekt door de Deense wetenschapper, Johannes Schmidt [5]. Hij deed jarenlang onderzoek naar aal en was verwonderd door de jaarlijkse aankomst van glasaaltjes langs de kust en het vertrek van de schieralen. Tot dan toe wist niemand wat er zich in de tussentijd afspeelde, al deden veel hypotheses de ronde. Schmidt stak tijdens zijn onderzoek al vissend de oceaan over, totdat hij de kleinste aallarven aantrof; in de Sargassozee. Dit, en verschillende andere bevindingen, vormt de basis voor de geaccepteerde hypothese dat de Europese aal zich in de Sargassozee voortplant. Echter, er zijn nog heel wat zaken onverklaarbaar. Zo is er nog nooit een eitje van een aal aangetroffen en is het paringsritueel nooit waargenomen. We weten niet hoe, op welke diepte en hoe lang de alen paaien. De alen overlijden na het voortplanten, al is ook dit in het wild niet waargenomen. Wat wel zeker is, is dat volwassen alen niet terugkeren naar Europa.

In gevangenschap kan een aal de voortplanting overleven en zelfs nogmaals voortplanten, maar meestal zijn de alen te uitgeput en overlijden ze alsnog.

Het is wetenschappers vooralsnog niet gelukt om de migratie van een schieraal tot aan de Sargassozee te volgen. Verder dan de Azoren komt men nog niet. Een van de vele vragen is hoe de alen naar de Sargassozee navigeren. Ondanks de grote afstanden met vele hindernissen die ze moeten overbruggen, weten ze hun weg te vinden. Er zijn verschillende hypothesen over de manier waarop schieralen navigeren. Een hiervan is dat ze gebruik maken van het magnetisch veld van de aarde, zoals veel andere diersoorten doen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de schieralen tijdens hun migratie zwemmen op verschillende dieptes en met verschillende snelheden in een dag- en nachtritme. Waarschijnlijk om natuurlijke vijanden, zoals roofvissen te ontwijken.

De Amerikaanse aal (Anguilla rostrata) is een verwante soort en plant zich ook voort in de Sargassozee. De timing van deze voortplanting overlapt deels met die van de Europese aal [6]. Toch komt het maar een enkele keer voor dat een Amerikaanse aal de kust van IJsland weet te bereiken en andersom. Het is bijzonder dat de larven van beide soorten precies in de goede stroming terechtkomen en zich laten voortbewegen naar het continent waar hun voorouders vandaan komen. Dat ze vervolgens met miljarden tegelijk aankomen en ook nog eens een goede intrekplaats kunnen vinden, is net zo bijzonder. Hoe ze dit doen is deels nog onbekend. Ook dit kan te maken hebben met het magnetisch veld van de aarde, maar ook geur, zicht of hormoonaantrekking zijn  mogelijkheden.

Waarom en waardoor de voorplantingsmigratie begint is ook onbekend. Er lijken biochemische of omgevingsfactoren te zijn die een aal aanzetten tot vertrek naar de oceaan. Welke (combinatie van) factoren bepalen of een aal aan de grote reis begint, weten we tot de dag van vandaag niet.