Hoe oud wordt een aal?

De gemiddelde leeftijd van een Europese aal ligt rond de 7 jaar. Er zijn echter uitschieters, zo was de oudste in Nederland gevangen paling 30 jaar en de oudste Europese aal ooit gevangen 85 jaar.

Wat is het verschil tussen glasaal, rode aal en schieraal?

Het verschil tussen deze drie is de levensfase van de paling. De aal wordt glasaal genoemd in het eerste deel van zijn leven. Zoals de naam doet vermoeden, is de glasaal doorschijnend alsof het lichaam van glas is. Dat het lichaam doorzichtig is komt door het gebrek aan pigment. Het is tijdens deze fase dat ze de afstand van de Sargasso zee naar de Europese kust afleggen, dit duurt ongeveer 2 jaar.

Wanneer de aal volledig gepigmenteerd is, maar zich nog wel in de opgroeifase bevindt wordt deze rode aal genoemd.

Op het moment dat de aal zijn migratie richting zee begint en geslachtsrijp aan het worden is, wordt hij schieraal genoemd. Ook verschilt de schieraal van de rode aal op basis van uiterlijke kenmerken. De schieraal heeft namelijk een metaalachtige glans en is donkerder qua kleur. Verder nemen de ogen ook beduidend toe t.o.v. de ogen van de rode aal (Breteler, 2005).

Is paling hetzelfde als aal?

Ja. Aal wordt ook wel paling genoemd, deze benamingen worden vaak door elkaar gebruikt. Paling is een Nederlandse naam die vooral gebruikt wordt voor het product paling, maar ook de vis zelf wordt dikwijls paling genoemd. Biologen een vissers gebruiken vaak aal als het over paling gaat. Paling en aal zijn dus dezelfde vis.

Hoe kan het dat aal nog wel gekocht kan worden, terwijl deze op de rode lijst staat?

Bedreigde diersoorten die op de rode lijst van de IUCN staan zijn niet per definitie uitgesloten van handel. Restaurants, viswinkels en supermarkten zijn dus vrij om de aal op het menu te zetten of in de schappen aan te bieden. Veel supermarktketens hebben ervoor gekozen om geen aal meer te verkopen, omdat hij op de rode lijst van de IUCN staat. Veel restaurants en viswinkels maakten de keuze aal juist wel aan te bieden.

Wat zijn de grootste bedreigingen voor aal?

Er is niet één oorzaak aan te wijzen die de achteruitgang van de aal veroorzaakt heeft of de aalstand nog steeds onder druk zet. Het is een combinatie van factoren.
Een van de grootste problemen voor palingen zijn obstakels in het water, met name dijken, sluizen, dammen en waterkrachtcentrales. Door deze barrières hebben alen moeite om hun migratieroutes af te leggen. Hierdoor kunnen de glasalen niet hun opgroeigebieden bereiken en schieralen kunnen niet naar hun voorplantingsgebieden zwemmen. In de turbines van waterkrachtcentrales of pompgemalen worden alen ernstig verwond of zelfs in stukken gehakt.

In het verleden was er een zeer hoge visserijdruk op de aal. Aal is altijd een zeer geliefde vis voor consumptie geweest, in zowel Nederland als België, Portugal, Italië en andere Europese landen. De visserijdruk is door het Aalbeheerplan de laatste 10 jaar met 70% gereduceerd.
Veel glasaal die in Europa wordt gevangen, wordt illegaal verhandeld naar Azië. Daar worden ze opgekweekt in kwekerijen voor consumptie. Deze handel is illegaal; het is namelijk verboden om buiten de Europese Unie te handelen in aal of aalproducten. De laatste jaren is het gelukt om deze illegale handel steeds verder in beeld te brengen. Zo wordt er naar schatting van de Europol en Sustainable Eel Group, jaarlijks 100 ton glasaal vanuit Europa illegaal verhandeld.

Waar komt de aal voor?

De Europese aal komt in vrijwel heel Europa voor en nog verder. Wat veel mensen niet weten is dat de Europose aal ook voorkomt in Marokko, Egypte en Tunesië. Hier komt namelijk ook glasaal aan, vanuit de Atlantische Ocean, via de Straat van Gibraltar en de Middellandse Zee trek de glasaal ook in Noord-Afrika de rivieren op. Op het Europese continent komt de Europese aal ook in IJsland en het noorden van Scandinavië voor. Aal die aan de kust aankomt begint aan zijn migratie landinwaarts, op zoek naar een geschikt leefgebied.

Lees meer over de aal op pagina Zijn er verschillende soorten aal?

De familie van de Anguillidae, de familie waar de Europese paling (Anguilla anguilla) ook onder valt, bestaat uit 19 soorten en 6 ondersoorten. Deze soorten worden ook wel de ‘echte alen’ genoemd. Andere soorten die soms ook als aal worden aangeduid, zoals de congoraal (Conger conger), vallen hier niet onder. Deze soorten behoren tot de zeepalingen (Fish Base, 2010).

Kan een aal over land kruipen?

Ja. In het water gaat de ademhaling bij de aal vooral via de kieuwen, maar op land is de aal ook in staat om via de huid te ademen. Door een kronkelende beweging te maken (zoals ook bij een slang) kan het dier zich tussen verschillende geïsoleerde wateren verplaatsen. De aal zal het water verlaten wanneer de omstandigheden plotseling ongunstig worden en zal dan op zoek gaan naar een geschiktere leefomgeving. Ook kan de aal zich ingraven om betere tijden af te wachten. Bij lage temperaturen en een vochtige omgeving is de aal in staat om dagen in leven te blijven (Tesch, 1999).

Hebben de maatregelen die er getroffen worden voor het beschermen van de aal daadwerkelijk effect?

Of de maatregelen al hebben geleid tot herstel van de palingpopulatie is moeilijk te zeggen. Of er sprake is van herstel moet blijken uit een toename in glasalen die aan de kust arriveren. Vanaf 2011 (ICES 2019) zien we een voorzichtige stijging in het aantal glasalen dat de aan de Nederlandse kust gemeten is. Of dit door natuurlijke variatie komt of dankzij de herstelmaatregelen, is nog niet duidelijk.

Hoe kun je een mannelijke aal van een vrouwelijke onderscheiden?

Mannetjes en vrouwtjes alen zijn lastig van elkaar te onderscheiden. Onderscheid tussen mannetjes en vrouwtjes kan alleen gemaakt worden op basis van lengte. De vrouwtjes kunnen aanzienlijk groter worden dan de mannetjes. Bij een aal groter dan 60 cm kun je concluderen dat je te maken hebt met een exemplaar van het vrouwelijke geslacht. Het geslacht van de aal wordt grotendeels bepaald door omgevingsfactoren. Zo domineren mannetjes vaak wanneer de dichtheid van alen hoog is.

Hoe groot wordt een aal?

Een mannetjesaal wordt ongeveer 45 cm, terwijl een vrouwtje wel 100 cm kan worden. De grootste aal ooit gemeten had een lengte van 145 cm (Tutman et al., 2007).

Hoeveel aal wordt er jaarlijks gevangen en gekweekt?

Wereldwijd wordt er jaarlijks rond de 3.000 ton volwassen aal gevangen. In Nederland rond de 300 ton. Van de jaarlijkse intrek van 440 ton glasaal wordt rond de 65 ton gevangen. Daarvan wordt zo’n 18 – 20 ton gebruikt voor consumptie en aquacultuur. Zo’n 6 ton glasaal gaat naar Nederlandse kwekerijen die er rond de 2.000 ton aal van kweken.

Hoe worden alen gevangen?

De volwassen aal wordt hoofdzakelijk gevangen door gebruik te maken fuiken. Ook wordt er soms gebruik gemaakt van zegens of vallen. Voor het vangen van glasaal wordt vaak gebruik gemaakt van fijnmazige netten.

Wat zijn de natuurlijke vijanden van de aal?

De natuurlijke vijanden van de aal zijn voornamelijk de aalscholver en de reiger. Daarbij zijn ook verschillende roofvissen (bijvoorbeeld snoek) natuurlijke vijanden van de aal. Het komt ook voor dat kleine alen gegeten worden door grotere (Deelder, 1970).

Wat eet een aal?

Doordat de aal verschillende fases heeft in zijn leven, betekent dit ook dat het dieet tijdens het leven verschilt. Glasalen eten insectenlarven, dode vissen en kleine kreeftachtige organismes (Sinha and Jones, 1975). Volwassen alen hebben een gevarieerd dieet, van aquatische en terrestrische fauna. Hun voornaamste voedselbron zijn aquatische ongewervelde dieren.
Lees meer over de leefwijze van aal op

Waar plant de aal zich voort?

De Europese aal (Anguilla anguilla) plant zich vermoedelijk voort in de Sargassozee (Ficke & Kaese, 1995). Om deze zee te bereiken moet de Europese aal wel 6.000 km afleggen. Er is erg weinig bekend over de voortplanting van de Europese aal. Zo is dit nooit waargenomen en zijn er ook nooit eitjes gevangen of gezien in het wild. Dat de alen zich in de Sargassozee voorplanten, weten we omdat de plek is waar de kleinste larven zijn gevonden. Alen planten zich random voor. Daarna sterven de volwassen vermoedelijk. Wat en hoe de voortplanting plaatsheeft, hopelijk komen onderzoekers daar nog eens achter.

Hoe ziet de levenscyclus van de aal er uit?

De aal begint zijn leven in de Sargassozee als larve, genaamd een Leptocephalus. Deze larven drijven met de stroming mee richting het Europese continent, waar ze aankomen als glasaal. Hier trekken ze de binnenwateren op, waar ze opgroeien tot volwassen aal. De mannetjes verblijven zo’n 6 tot 12 jaar in het zoete binnenwater, de vrouwtjes soms wel 9 tot 20 jaar. Vervolgens keren de alen als schieraal weer terug naar de Sargassozee, waar ze zich vermoedelijk voortplanten (Deelder, 1970).

Hoe kan het dat in Spanje en Portugal glasaal als delicatesse wordt gegeten, terwijl het niet goed gaat met het aalbestand?

De glasaal die men in Spanje en Portugal consumeert is voornamelijk surimi in de vorm van glasaal. Af en toe staat er wél echte glasaal op het menu, als tapas. Hier betaal je dan wel €500 tot €1.000 voor per kg, in tegenstelling tot de surimi-variant, die maar een paar euro kost. Voor glasaal geldt een consumptie-quotum (40% van het totale glasaalquotum). Het consumptiequotum wordt hoofdzakelijk opgekocht door kwekerijen en - vanwege de hoge prijs - voor een klein deel door Spaanse en Portugese restaurants.